Bệnh xơ cứng rải rác có thể không phải là một căn bệnh quá phổ biến thường gặp trong đời sống. Tuy nhiên, đây là một chứng bệnh được xác định là liên quan đến hệ thần kinh, não và tủy sống, những cơ quan có vai trò quyết định trong các hoạt động sống của cơ thể người.
Vì vậy, một khi nghi ngờ bản thân mắc phải 1 trong những dấu hiệu của bệnh thì không nên coi thường chủ quan mà cần có những can thiệp đúng đắn từ giai đoạn khởi phát.
Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề liên quan đến căn bệnh này hoặc cần tìm hiểu thêm các thông tin về bệnh thì bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn các thông tin cần thiết để bạn có cái nhìn tổng quan nhất về căn bệnh này.
Bệnh xơ cứng rải rác là gì?
Bệnh xơ cứng rải rác được xác định là một tình trạng viêm ở một trong các thành phần của não và/hoặc tủy sống, do đó gây ra những rối loạn tại các cơ quan này. Cụ thể là tại vị trí vỏ bọc bao quanh tế bào thần kinh Myelin xảy ra viêm hoặc bị hủy hoại.
Xem thêm: Dấu hiệu bệnh xơ cứng rải rác
Các vỏ bọc thần kinh này có nhiệm vụ truyền đi các xung thần kinh, do đó, các tổn thương do viêm sẽ làm chậm hoặc rối loạn quá trình truyền xung thần kinh này. Các khu vực bị tổn thương hình thành nên các xơ cứng mảng hay còn gọi là bệnh xơ cứng rải rác.
Cơ chế hình thành bệnh xơ cứng rải rác
Bệnh có nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, và cũng tiến triển khác nhau ở từng người bệnh. Trong đó, có những trường hợp bệnh khởi phát và hết sau nhiều năm, cũng có những trường hợp khác bệnh phát triển thành những di chứng suốt đời và thậm chí có thể dẫn tới tàn phế.
Bệnh tuy không có phương pháp chữa đặc trị, và không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng việc sử dụng thuốc đúng và đầy đủ, kết hợp trị liệu và tập luyện phần nào hỗ trợ làm giảm các triệu chứng ở người bệnh, giảm số lần tái phát cũng như hạn chế các di chứng gây tàn phế.
Bệnh được ghi nhận là phổ biến hơn ở nữ giới trong độ tuổi từ 20-40, với tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới.
Nguyên nhân
Phản ứng thường thấy của một người bệnh là muốn biết tại sao bản thân lại mắc phải căn bệnh này. Bệnh có phải do di truyền không?
Việc biết được nguyên nhân trong phần lớn các trường hợp là để từ đó có các phương pháp chữa trị, đẩy lùi bệnh và phòng tránh các yếu tố gây bệnh để tránh làm bệnh nặng thêm.
Do hiện tượng tự miễn
Đối với bệnh xơ cứng rải rác, nguyên nhân gây bệnh lại được xác định là một bệnh dạng tự miễn, có nghĩa là, hệ miễn dịch trong cơ thể vì một lý do nào đó lại tấn công vào lớp bảo vệ tế bào thân kinh gây ra những rối loạn.
Cơ chế hoạt động của hệ miễn dịch là sản sinh ra các kháng thể chống lại virus, vi khuẩn, và trong trường hợp cụ thể này lại tấn công nhầm chính 1 phần cơ thể.
Y học ngày nay vẫn chưa xác định được lý do vì sao hệ miễn dịch lại có những nhầm lẫn như vậy, hay loại virus nào kích hoạt sự nhầm lẫn đó.
Do hút thuốc lá thường xuyên
Ngoài ra, những người có tiền sử về các bệnh rối loạn tự miễn khác, người hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Sự tự miễn có thể tấn công các dây thần kinh khỏe mạnh
Cơ chế hình thành bệnh xơ cứng rải rác bắt đầu từ sự viêm của các màng Myelin và gây ra các rối loạn, theo thời gian, các tổn thương này có thể lành và các sợi thần kinh có thể hoạt động bình thường trở lại.
Trong các trường hợp khác, các đợt viêm có thể diễn ra, lặp đi, lặp lại, lâu dần hình thành nên các sẹo hay xơ cứng khiến sợi thần kinh bị tổn thương vĩnh viễn.
Các dấu hiệu và triệu chứng
Bệnh Xơ cứng rải rác ở giai đoạn đầu có thể khó phát hiện vì các triệu chứng có thể xuất hiện rồi biến mất trong vài tháng, thậm chí vài năm mà không có bất cứ biểu hiện gì khác.
Một số triệu chứng cụ thể mà người bệnh có thể gặp phải trong thời gian phát bệnh như sau:
Cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt
Dấu hiệu thường thấy đầu tiên ở 80% người mắc bệnh là cảm giác yếu cơ hay cảm thấy ngứa ran hoặc tê không rõ lý do, và nhiều nhất là bắt đầu từ cơ chân.
Cảm giác mệt mỏi kéo dài, kiệt sức có thể xuất hiện đột ngột hoặc thường xuyên.
Mệt mỏi thường xuyên có thể là 1 dấu hiệu của bệnh
Triệu chứng đau và co cơ
Đau và co cơ cũng là một triệu chứng khá điển hình của bệnh xơ cứng rải rác. Các cơn đau ở chân có thể kèm co hoặc cứng cơ xảy ra liên tục.
Theo nghiên cứu, có đến 55% số người mắc bệnh có các biểu hiện đau cơ ở những vị trí nhất định trên cơ thể, trong đó, phụ nữ được ghi nhận là phạt triển các biểu hiện này nhiều hơn nam giới.
Rối loạn thị lực
Các rối loạn do bệnh xơ cứng rải rác gây ra cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh người bệnh. Trong đó, những vấn để về hệ thần kinh hoặc các rối loạn bạn có thể gặp phải xảy ra trong 1 vài hoạt động như khả năng ghi nhớ, khả năng tập trung ngắn hạn, gặp vấn đề hoặc khó khăn trong ngôn ngữ, sắp xếp, tổ chức công việc…
Tuy nhiên, triệu chứng này chỉ xuất hiện ở mức thiểu số, trong đó tỷ lệ những người gặp các rối loạn nghiêm trọng ảnh hưởng tới các hoạt động sống hàng ngày chỉ chiếm khoảng 5-10% số ca mắc bệnh.
Như đã nói, các triệu chứng này có thể xuất hiện rồi hết, hoặc xuất hiện với tần suất nhiều hơn tùy vào từng tình trạng bệnh cụ thể.
Cũng tùy vào trường hợp mà các di chứng có thể kéo dài mãi mãi. Một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh là có thể dẫn tới bại liệt, mất khả năng vận động, ngôn ngữ hay thị giác…
Điều trị
Điều trị bệnh xơ cứng rải rác vốn không có thuốc chữa đặc hiệu do bệnh là một thể tự phát. Đã có rất nhiều loại thuốc được nghiên cứu và thử nghiệm, tuy nhiên hiệu quả vẫn chưa có quá nhiều đột phá.
Trong các cây thuốc được nghiên cứu thì mới đây, đã có một nghiên cứu chỉ ra những khả năng chữa trị tích cực từ cây cần sa đối với bệnh.
Các chiết xuất sẽ được điều chỉnh để phù hợp với từng tình trạng ảnh hưởng, từng triệu chứng và biểu hiện trên mỗi người bệnh.
Cây thuốc này đã được ghi nhận là đem lại những kết quả nhất định trong quá trình điều trị bệnh đa xơ cứng.
Phòng ngừa bệnh
Bổ sung vitamin D
Đã có những nghiên cứu được tiến hành và chỉ ra sự liên quan tương đối lớn giữa vitamin D và tình trạng tự miễn của cơ thể.
Theo đó, việc bổ sung vitamin D thường xuyên bao gồm cả hấp thu từ tự nhiên và qua đường ăn uống sẽ giúp giảm bớt khả năng mắc bệnh ở những người có các vấn đề về gene hoặc di truyền.
Vitamin D có tác dụng phòng ngừa bệnh
Chú ý đến dinh dưỡng
Chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng cũng góp phần phòng chống bệnh. Đặc biệt, 1 chế độ ăn ít chất béo bão hòa nhưng giàu các chất béo omega 3 rất tốt cho sưa khỏe và ngừa bệnh. Trong đó, cá và dầu olive là 2 nhóm thực phẩm chứa nhiều hợp chất này nhất.
Tập luyện thường xuyên
Giữ gìn một cơ thể khỏe mạnh sẽ hạn chế có hội để các virus vi khuẩn thâm nhập, từ đó, giảm thiểu nguy cơ xảy ra các nhầm lẫn do tự miễn và giảm khả năng mắc bệnh.
Việc rèn luyện thể dục thể thao, có chế độ tập luyện thường xuyên sẽ giúp cải thiện sức khỏe, củng cố sự săn chắc cơ bắp và nâng cao sự dẻo dai co cơ thể.
Các môn tập luyện mà bạn có thể áp dụng như đi bộ, đạp xe, tập yoga, thái cực quyền, dancing, thể dục nhịp điệu, bơi lội và cá môn thể thao dưới nước… đều rất tốt cho sức khỏe nói chung và hỗ trợ ngăn ngừa bệnh hiệu quả nói riêng.
Nên duy trì 1 chế độ tập luyện thường xuyên
Nghỉ ngơi hợp lý
Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để thư giãn cơ thể và tinh thần. Nghỉ ngơi sẽ giúp cơ thể có thời gian tái tạo lại nguồn năng lượng và duy trì một cơ thể khỏe mạnh chống lại bệnh tật.
